Văn hóa

Sau thành công bước đầu của “Tinh hoa Việt Nam” lung linh trên đảo ngọc Phú Quốc, “Ký ức Hội An” thắp sáng Phố Hội hằng đêm, “Vũ điệu trên mây” đậm dấu ấn Tây Bắc trên đỉnh Fansipan, “Chuyện tình Bản Giốc” lộng lẫy nhờ biến ngọn thác kỳ quan thành hậu cảnh và “Tinh hoa Bắc Bộ” là “chương trình nhất định phải xem” khi khám phá Hà Nội..., sân khấu thực cảnh nước nhà đã kịp có thêm “Dòng sông kể chuyện”, “Huyền tích U Va”...

Có nhiều cách để con người xa rời nông thôn, song lại ít cách để trở về với nó. Phùng Quốc Trí (ảnh bên) - cái tên ghi dấu mình với đời sống thôn dã, tự nguyện và toàn tâm vẽ nên bức tranh của lòng mình, như một cách đi về khác lạ. Nỗi khó nhọc bâng khuâng, suy tư trầm ấm, niềm man mác ân tình, sâu nặng thủy chung được gọi thành hình - vốn không chỉ là tranh. Nhân Dân hằng tháng đã có cuộc trao đổi với anh.

Năm 2023 là một năm nhiều khởi sắc của tiểu thuyết Việt Nam. Tôi khẳng định như vậy - một cách đầy chủ quan, dĩ nhiên, và vì thế có lẽ cũng không tránh khỏi sự phiến diện - không căn cứ trên số lượng tác phẩm tiểu thuyết được xuất bản trong năm mà căn cứ trên chính những tiểu thuyết tôi đã đọc, khoảng trên mười cuốn, và ấn tượng chung của tôi về chúng.

Phan đến thành cổ vào một ngày giữa mùa xuân.

Nguyễn Hồng là một cái tên dường như đã quen trong đời sống văn học hiện thời. Chị khá chắc tay trong nhiều thể loại: truyện ngắn, tản văn, thơ. Riêng với thơ, chị đã cho in tập “Ví dụ anh” (2016), và đã đăng rải rác khá nhiều bài thơ lẻ trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Một dáng vóc thơ dần được định hình...

Nhân Dân hằng tháng xin giới thiệu cùng độc giả trang thơ Tết.

Diệc là một làng nghề làm mộc nổi tiếng có từ gần 600 năm trước của xã Tân Hòa, Hưng Hà, Thái Bình, thường được nhắc đến trong thơ ca xưa “Làm đình Cao Đà, làm nhà mộc Diệc”. Làng Diệc cũng nổi tiếng với tục khao lão rất đặc biệt và mâm cỗ yến lão có những món ăn độc nhất vô nhị. Vì muốn tìm hiểu rõ hơn về tục khao lão và cách thức làm mâm cỗ đặc biệt này chúng tôi đã đến làng Diệc. Về đến nhà chị Nguyễn Thị Hiển - Bí thư chi bộ thôn đã thấy hơn chục người sang làm cỗ giúp, không khí vui như hội. Vừa làm mọi người vừa kể về tục khao lão của làng mình một cách đầy tự hào.

Tết Nguyên đán hay còn gọi là Tết Nhất Tết Cả là một đại lễ đã dằng dặc có nghìn năm ở đất Việt. Ở những ngày đó, hầu hết mọi người đều thanh thản thiện lương vui tươi nghỉ ngơi hào hứng.

Trời mưa đã mấy hôm liền không dứt. Mưa phùn dày hạt. Không khí ẩm ướt rất khó chịu. Quần áo cất trong hòm lấy ra vẫn thấy ẩm ẩm.

Một tuần sau khi “thắng lớn” tại Liên hoan phim Việt Nam ở Ðà Lạt, đã thấy Bùi Thạc Chuyên (ảnh bên) lầm lũi khoác ba-lô lọ mọ khảo sát bờ sông Sài Gòn phía Củ Chi. Ông đạo diễn chuyên gặt giải thưởng này lại đã bắt đầu một hành trình mới. Và rất khó khăn mới “bắt” được Chuyên trên một căn gác nhỏ trong một con hẻm Sài Gòn, trong khu văn phòng làm việc của HK film - đối tác mới, nhà đồng sản xuất của Chuyên trong dự án mới - Ðịa đạo.

Đúng ngày đầu tiên của năm mới 2024, Lê Thị Hạnh Hòa đã đặt chân lên đỉnh Chu Va 12, một trong 16 đỉnh núi mà chị đã chinh phục thành công trong 6 năm qua.

Bao đời nay, trên vùng đất đại ngàn Tây Nguyên, tinh hoa nghề dệt thổ cẩm cứ tự nhiên trao truyền, những tấm thổ cẩm đan dệt sắc màu núi rừng vẫn lặng lẽ trong không gian buôn làng. Hôm nay, những họa tiết hoa văn sinh động của thổ cẩm vùng đất bazan được kiến tạo giá trị mới, “bay” cùng catwalk và thời trang hiện đại.

Trần Khánh - một giọng ca gắn với những bài hát nổi tiếng nhất của dòng ca khúc cách mạng, luôn nhận ra được trong cả một dàn đồng ca. Một trong số không nhiều những giọng ca thời ấy cất lên có thể khiến người nghe nhận ra và gọi tên. Một giọng ca nam tính, căng đầy ở âm vực cao, trầm hùng có chút gai góc ở âm vực thấp, nhưng cũng thủ thỉ mềm mại ở những khúc tự sự.

Những ngày ấy tôi đi dọc sông Côn từ lúc bình minh tới hoàng hôn. Mải miết theo sông lúc cạn lúc sâu, lúc giao thủy lúc chia dòng. Tôi đi tìm sông Côn cùng với Tiểu Mục Đồng, một đứa em văn chương đất Bình Định trên chiếc xe máy cà tàng từ hạ lưu ngược lên. Cuộc truy tìm nhiều lúc vô vọng qua những ruộng đồng nhà cửa san sát. Sông nhiều khi đã biến mất đâu đó vào đất, vào bờ tre ruộng rạ. Nhưng rồi sông vẫn hiện ra, cường tráng, cuồn cuộn.

Trong cuộc trò chuyện cuối năm khép lại một năm hoạt động “sôi nổi” của người họa sĩ già, ông nhắc nhiều đến hai chữ “có ơn, có nghĩa”. Có lẽ, đó cũng là sợi chỉ đỏ xuyên suốt hành trình sáng tạo và sống của ông trong cuộc đời này, biết ơn sự sống, thiên nhiên cỏ cây. Cái tâm thế sống khiêm nhường ấy khiến ông bình an trước thời cuộc và vì thế, nó đi vào tranh vẽ của ông một cách tự nhiên, tự tại.

Sài Gòn-TP Hồ Chí Minh với 300 năm phát triển đã và đang chứa đựng một quỹ di sản kiến trúc phong phú và quý giá, phản ánh giai đoạn hình thành và phát triển của văn hóa đô thị Nam Bộ.

Biểu diễn âm nhạc dân tộc bằng nhạc cụ dân tộc để quảng bá nghệ thuật truyền thống tới bè bạn năm châu là hướng đi mà rất nhiều nghệ sĩ Việt chọn lựa. Nhưng sáng tác và chuyển soạn những tinh hoa di sản cha ông để lại cho nhạc cụ châu Âu, biến những tác phẩm ấy trở thành nội dung trình tấu bắt buộc cho các thí sinh Âu châu trong một cuộc thi âm nhạc quốc tế uy tín thì có lẽ chỉ duy nhất một người Việt chọn làm và làm được. Ông là nghệ sĩ guitar tài danh Ðặng Ngọc Long.

“Trong những năm vừa qua, chúng ta đã đặc biệt quan tâm đến văn hóa, coi lĩnh vực này là nền tảng tinh thần, vừa là mục tiêu, động lực đồng thời là hệ điều tiết cho sự phát triển kinh tế, xã hội. Tuy nhiên, sự phát triển của văn hóa vẫn còn gặp nhiều khó khăn, một trong những điểm nghẽn là chưa khơi thông được nguồn lực xã hội. Ðầu tư công-quản trị tư có thể xem là một giải pháp đáp ứng được yêu cầu đó”. PGS, TS Bùi Hoài Sơn (ảnh dưới), Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa-Giáo dục của Quốc hội đã mở đầu cuộc trao đổi với Nhân Dân hằng tháng bằng một lời khẳng định.

Ngày đẹp trời, một cuộc điện thoại gọi tới nhà sưu tập Tạ Thu Phong. Ðầu dây là cán bộ ngành Ngoại giao, nhờ anh tìm giúp một số Báo Nhân Dân giữa thập niên 1960, có đăng thông tin về cuộc gặp giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và một chính trị gia Lào. Họ đã “gõ cửa” nhiều nơi và mọi lời hướng dẫn đều chỉ tới anh.

Một mình bao la diễn ra sau 10 năm im hơi lặng tiếng, nhạc sĩ vốn không phải là một gương mặt thường trực trên truyền hình hay mạng xã hội với những “hit triệu view” nhưng Ðỗ Bảo khẳng định hấp lực đặc biệt, khi là nhạc sĩ đầu tiên tổ chức chương trình ở cả hai đầu đất nước và thu hút tới gần 6 nghìn khán giả. Thành công của Ðỗ Bảo (ảnh dưới) đã chứng tỏ, vẫn có một tầng lớp khán giả luôn dõi theo và ủng hộ người làm nhạc thuần túy, miễn là hay.

Câu chuyện hội họa với ông dẫn người nghe vào một thế giới hoàn toàn khác những huyên náo, bộn bề thường nhật nơi khu chợ vỉa hè ngay bên ngoài ô cửa sổ cũ kỹ, thấp nhỏ. Thế giới ấy chỉ có cái đẹp từ sự hân hoan trong tình yêu con người và tình yêu lao động.

“Trong tôi luôn tồn tại một đứa trẻ - tò mò ngắm nhìn và háo hức khám phá thế giới bằng cặp mắt trong veo. Dù chịu không ít va đập thậm chí tổn thương, tôi vẫn luôn muốn giữ đứa trẻ đáng yêu ấy trong mình, như chiếc phao cứu sinh hóa giải những xúc cảm tiêu cực, hay thử thách buộc phải đối mặt và vượt qua”, Ðạo diễn hình ảnh (Director of Photography-D.O.P) Nguyễn Phan Linh Ðan chia sẻ với phóng viên Nhân Dân hằng tháng.

Là Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Giám đốc công ty TNHH Luật InvestPro, Luật sư Nguyễn Thị Quỳnh Anh còn được biết đến với những hoạt động âm thầm nhưng thiết thực, thúc đẩy sự phát triển của âm nhạc cổ điển ở Việt Nam.

Vào quãng năm đầu thập kỷ chín mươi của thế kỷ trước, khi đang làm nghiên cứu sinh ở Đại học Sư phạm Hà Nội, tôi thấy trong văn giới xôn xao bàn tán về một tài thơ rất lạ mới có 47 tuổi vừa mới khuất. Đó là nhà thơ Phùng Khắc Bắc, tác giả tập thơ duy nhất mang tên “Một chấm xanh” do NXB Quân đội nhân dân phát hành cuối năm 1991.

Mẹ ơi, con nhìn thấy cái khách!

Ở vào cái giai đoạn cả danh tiếng lẫn tiền tài đã quá đủ đầy, tưởng không còn gì để tham vọng, Phạm Luận vẫn gây ấn tượng bởi một cuộc ra mắt chào đón tuổi 70: Phạm Luận - Chân dung - triển lãm cá nhân trưng bày loạt tranh chân dung mà ông âm thầm vẽ bạn bè, những người thân quen... trong gần thập niên qua.

Nhà thơ Hồng Thanh Quang sinh ra và lớn lên ở Hàng Ðào. Bố anh là bộ đội, ở chiến trường nên mẹ con anh sống cùng ông bà ngoại. Nhân duyên đưa anh đến với văn chương, khi anh lên sáu, vì chiến tranh nên phải đi sơ tán về quê ngoại ở thôn Chản, xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên, Hà Tây, nay là Hà Nội.

Sau Hội nghị toàn quốc về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa do Thủ tướng Chính phủ chủ trì vào cuối tháng 12/2023, năm 2024 được xem là năm bứt tốc của lĩnh vực này.

Nằm trong số những gương mặt 8X được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu NSND trong đợt phong tặng lần thứ 10 (đợt 2 - năm 2023) NSƯT - đạo diễn Tạ Tuấn Minh đã có một bề dày thành tích nổi trội. Không chỉ là bộ sưu tập huy chương danh giá qua các kỳ liên hoan, hội diễn, mà thực tế hơn, Tạ Tuấn Minh đang là đạo diễn hứa hẹn mang tới những tín hiệu lạc quan cho một sân khấu đang dần dần hấp dẫn khán giả trở lại:

“Khi mặt trời lặn ở Hà Nội cũng là lúc Tạ Hiện lên đèn. Nếu bạn muốn thật sự hòa mình vào nhịp sống của thành phố quyến rũ này, đặc biệt là tìm hiểu văn hóa của người dân, hãy đi bộ vào những con ngõ nhỏ, chọn một chiếc ghế đẩu và gọi một cốc bia”. Ðó là lời mở đầu trong video clip mà CNN Travel giới thiệu về “phố Tây” Tạ Hiện - một trong những điểm nhấn ban đêm hấp dẫn nhất mà kênh truyền hình uy tín này khuyến nghị du khách nên trải nghiệm, khi đến với mảnh đất nghìn năm văn hiến.